Velayet davası ergin olmayan yani on sekiz yaşından küçüklerin ve hakim tarafından kısıtlanan ergin çocukların bakım, korunma ve eğitim ihtiyaçlarının en iyi şekilde yerine getirilmesi amacı ile anne ve babaya tanınan hak ve ödevleri ifade eder.
Türk Medeni Kanunu uyarınca velayet hakkı yalnız anne ve babaya tanınmaktadır. Velayetin kaldırılması veya çocuğun anne ve babasının vefatı halinde ise çocuğun bakımı ve korunmasının yakın akrabasına verilmesi ise velayet değil vesayet kavramını ifade eder ve çocuğun vesayetini üstlenen kişi de veli değil vasi olarak adlandırılır. 2023 yılı itibariyle velayet anne baba dışındaki kimseye verilmemektedir ama vesayeti üslenen kişiye veli değil vasi olarak adlandırılmaktadır.
Velayet Hakkının Kapsamı
Velayet Davası anne ve baba evlilik birliği süresince çocuk üzerindeki velayet hakkını birlikte kullanırlar.
Boşanma davası söz konusu ise boşanma davası sonucunda hakim velayet hakkında da karar verir ve ergin olmayan çocuğun velayetinin kimde kalacağını hükmü ile belirtir.
Velayet kendisine verilmeyen taraf ile de çocuğun görüşmesi hususları ilk öncelik “çocuğun menfaati” olmak üzere düzenlenir.
Evlenmeden çocuk sahibi olunması durumunda doğumla beraber anne ile çocuk arasında soy bağı kurulduğundan velayet anneye bırakılmaktadır.
Baba, babalık davası, tanıma, anne ve babanın evlenmesi akabinde çocukla arasında soy bağı kurulması ile velayet konusunda hak sahibi olabilmektedir.
Evlat edinme durumunda ise çocuğun asıl anne ve babasının velayeti sona ermektedir. Çocuk evlat edinen anne, baba veya evlat edinen eşin velayetine girer.
Çocuğu eşlerden biri yalnız evlat edinmişse, çocuk diğer eşin velayeti altında değildir.
Adana Velayet Davası Avukatı üvey çocuklar içinse kanun özel bir düzenlemeye yer vermiştir ve üvey çocuklar üzerinde, çocukların öze anne veya babası olmayan eşin velayet hakkı yoktur. Ancak, eşler ergin olmayan üvey çocuklarına da ilgi ve özen göstermekle yükümlüdür.
Kendi çocuğu üzerinde eş velayet hakkını kullanırken, diğer eş ona uygun bir şekilde yardımcı olmalıdır ve durum ve şartlar gerekli kıldığında velayet hakkına haiz eşini, çocuğun ihtiyaçları mevzu bahis olduğunda temsil edebilir.
Yargıtay kararları ve içtihatları da dikkate alınarak anne ve babanın çocuğu üzerinde sahip olduğu velayet hakkının kapsamdaki hak ve ödevleri şu şekilde sıralanabilir:
Çocuğun eğitimi ve bakımı konusunda onun menfaatlerini göz önünde tutarak gerekli kararları alma ve uygulama, çocuğun anne ve babasının sözünü dinlemekle yükümlü olması, anne ve baba olgunluğu ölçüsünde çocuklarına hayatlarını düzenleme olanağını tanıması, önemli konularda olabildiğince çocuklarının düşüncelerini göz önünde tutması, çocuğun anne ve babasının rızası dışında evi terk edememesi, yasal bir sebep olmaksızın anne ve babasından alınamaması, çocuğun adını koyma hakkı.
Ayrıca çocuğu olanaklarına göre eğitme ve çocuğun zihinsel, bedensel, ruhsal, toplumsal ve ahlaki gelişimini sağlama ve koruma, çocuğa özellikle zihinsel ve bedensel engelli olanlara yetenek ve eğilimleri doğrultusunda genel ve mesleki eğitim sağlama, dini eğitimini belirleme ergin oluncaya kadar, üçüncü kişilere karşı çocuklarının yasal temsilcisi olma, velayet altındaki çocuğu ayırt etme yani temyiz kudretine haizse anne ve babasının izni ile aile adına hukuki işlemler yapabilir, anne ve baba bu işlemlerden dolayı borç altındadır.
Adana Velayet Davası Avukatı bu konuda uzmandır ve tecrübeli avukata denir.
Velayet Davası ve Süreci
Velayet Davası günümüzde velayet davası nedir? Nasıl Açılır? diye sorduğunuzda uygulamada, boşanma davaları ister anlaşmalı ister çekişmeli olarak görülmüş olsun, boşanma davası kararında velayet hakkında da hüküm verilir.
Bu hüküm verilirken çocuğun üstün menfaati dikkate alınır. Boşanma davası sonucunda velayet kendisine verilmeyen anne veya baba; değişen hayat koşulları sebebi ile çocuğun ihtiyaçlarında meydana gelen değişiklikler sonucu ya da velayet hakkının iyi kullanılamadığı, hatta kötüye kullanıldığı kanısında ise velayet davası açabilir.
Önemli olan velayet davasının açılmasını gerekli kılan, gerçek ve haklı sebeplerin varlığıdır ve Aile Mahkemesi boşanma ve nafaka davalarında görevli olduğu gibi velayet davalarında da görevli mahkemedir.
Başvuru, dilekçe ile yetkili aile mahkemesine yapılır ve yargılama usulü ise basit yargılama usulüdür.
Çocuğun menfaatinin en iyi şekilde velayet hangi eşe ait olursa sağlanabileceği, yargılama sırasında sunulan deliller, çocuğun kendi isteğinin hangi yönde olduğu sorularak, ekonomik durum araştırmaları yapılarak, uzman pedagoglardan veya sosyal hizmet uzmanlarından bu konuda bilirkişi olarak raporlar alınarak hakim tarafından karara bağlanmaktadır.