İstinaf Mahkemeleri Nedir? İstinaf kanun yolu ne demektir?

İstinaf Mahkemeleri Nedir? İstinaf kanun yolu ne demektir?

İstinaf Mahkemeleri Nedir? İstinaf kanun yolu ne demektir?

İstinaf Mahkemeleri, ilk derece mahkemelerinin vermiş olduğu nihai karalara karşı başvuru yapılacak kanun yoluna istinaf denir. Kelime anlamı olarak bir şeye yeniden başlamak anlamına da gelir. 

İstinaf nedir sorusuna bir cevap olarak şöyle diyebiliriz temyiz yolunun benzeri bir kanun yoludur denilebilir. 

Ancak istinaf yolunun temyizden farklı olarak son kararın maddi veya hukuki nedenlerle ortadan kaldırılması veya yeni yeni bir karar verilmesi söz konusu olabilir. 

Bundan dolayı istinaf yargılaması sonucunda verilmiş olan karar onama veya da bozma şekliden ifade edilmez. 

Ayrıca akıllara şöyle bir soru gelebilir istinaf mahkemeleri ve istinaf kanun yolu nedir sorusu önemlidir.

Bu mahkemelerin verilen kararların hem hukuki hem de olay yönü itibariyle üst dereceli mahkemeler tarafından denetlenmesi ve temyiz mahkemelerinin, istinaf mahkemelerinin vermiş olduğu kararlara karşı hukuki bir şekilde denetim yapılması amacıyla başvurulan bir kanun yoluna denir. 

Yani kısaca özetlemek gerekirse istinaf yargılaması ilk derece mahkemelerinin vermiş olduğu nihai kararları bir şekilde ortadan kaldıran ve yeni bir yargılama sürecinin başlamış olduğu bir kanun yolu anlaşılmalıdırlar. 

Hak arama özgürlüğü içerisinde istinaf yargılaması herhangi bir mahkemelerce verilen bir kararın hukuka ve usule uygun olup olmadığını bir diğer başka yargı mercilerinin tarafından uygun bir şekilde denetlenmesine denir.

İstinaf Mahkemeleri Hangi Tür Davalara Bakacak?

Üst sınırı 5 yılı geçmeyen dosyalara doğrudan bir şekilde istinaf mahkemeleri bakacak. 

Örnek vermek gerekirse hapsi 1 ile 3 yıl arasında olan yaralama suçlarına artık temyiz yerine istinaf mahkemeleri bakacak  ayrıca adam öldürmeye teşebbüs, yaralama gibi birkaç suçtan 10 yılla yargılanan bir kişi toplamda cezasının 4 yıl 11 ay 29 gün olursa bu dosya istinaf mahkemelerinde kalacak.  

Ölümle sonuçlanan, ağırlaştırılmış müebbet hükmü yiyen ve cinsel saldırı suçlarını işleyen kişiler cezalarının indirimlerle 5 yılın altına inmesi sonucunda dava yine Yargıtay mahkemeleri yerine istinaf mahkemelerinde kalacak.

İstinaf Mahkemesine Başvuru Şartları Nelerdir?

İstinaf Mahkemeleri yapılan istinaf başvuruları hukuki bir nitelik olan bir davalardır ve ancak istinaf mahkemelerine başvuru için açılan bu davaların bazı sınırları ve şartları bulunmaktadır. 

Şimdi bu şartlar nedir, nasıl başvuru yapılır, ne gibi davalar olması gereklidir kısacası istinaf mahkemesine başvuru şartları nelerdir, bunlardan bahsedelim.  

Öncelikle verilen karar istinafa elverişli bir karar olması gereklidir yani kısaca İlk derece mahkemelerinden çıkan nihai şeklinde bir karar olmalıdır ayrıca ihtiyati haciz talebinin reddi, ihtiyati tedbir ve bu taleplerin kabulü halinde gerçekleşen bir durum söz konusu olmalıdır. 

Değer ve miktar olarak 1500 TL’yi geçmemeli. Anca icra mahkemeleri ve iş mahkemeleri için bu kararlarda sınır 1000 TL dir. İstinaf mahkemelerine istinaf başvuru dilekçesi ile yapılmalıdır. 

İstinaf İle Temyiz Arasındaki Farklar

Temyiz mahkemeleri Yargıtay cumhuriyet başsavcılığına ve Yargıtay genel kuruluna bağlı bir üst mahkemelerdir. 

Bölge adliyelerinin vermiş olduğu kararı bozma dışında kalan bütün hükümlerin yeniden incelenmesi için herhangi bir davanın taraflarına tanınmış olağan bir kanun yoludur. 

Esas anlamı ile temyiz üst mahkemede açılan yeni bir tür davada denilebilir ve bölge adliyeleri ise ilk derece mahkemeleri ve yargıtay ile arasında kurulan üst derece mahkemeleri tarafından kurulmuş yapılan hukukun yargısal denetim birimidir ve hukuki yönünden önemlidir. 

Mahkemelerin vermiş olduğu kararları bir üst mahkeme tarafından incelenmesini sağlar ve gerektiği zamanda gerek görülürse duruşma yapılır, delil toplamak, tanık veya tanıklar bir kez daha dinlenebilir. İstinaf mahkemeleri ile temyiz mahkemeleri arasında genel farklar bunlar şimdi ise istinaf ile temyiz arasındaki başlıca farklar nelerdir? Bunlara biraz bakalım.

Temyiz mahkemesinin vermiş olduğu karar karşı Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı, Yargıtay genel kuruluna itiraz başvurusu yapılabilir. Ancak buna karşılık istinaf mahkemelerinin vermiş olduğu kararlara karşı böyle bir başvuru yolu yoktur.  

Temyiz mahkemelerinin vermiş olduğu kararlar birbirinde farklıdır ve gerçek anlamada istinaf mahkemeleri işin esasına hüküm sürerken, işin bazı sınırlı durumları dışında böyle bir yetkiye sahip değildir.  

Yargılama herhangi bir gerekçeye bağlı olarak yapılmaz ve o yüzden mahkeme olayı kendiliğinden her türlü araştırmayı yaparak veya gerekli gördüğü hükmü inceleyerek karar verebilir. 

Buna karşılık temyiz mahkemelerinde CMK2’nın 289. Maddesinde ön görülen haller hariç temyiz mahkemelerinde yargılama herhangi bir gerekçeye bağlı olarak yapılabilir.

İstinaf Mahkemesinin Kararı Onaması Nedir?

İstinaf Mahkemeleri incelemeleri sonucunda ilk derece mahkemesinin vermiş olduğu karar ve usulünde herhangi bir hukuka ve kanuna aykırı hallerin bulunmadığını delillerde ve işlemlerde herhangi bir eksikliğin olmadığını ispatlanması ve bu ispatların değerlendirmenin yerinde bir kara olduğunu anlaması sonucun istinaf mahkemesinin vermiş olduğu başvurusunu esastan reddini karar verir.

Verilen bu esastan ret kararına karşı herhangi bir kanun yoluna itirazda başvurmak mümkün değildir. 

Ayrıca esastan ret kararına karşı hukuki yönden bir yanlışlık yapıldığı gerekçesiyle temyiz yoluna da başvurmak mümkün değildir fakat verilen bu karar ile temyiz kabil kararlarından birisi olmadığı tespit edilirse esastan ret kararı artık bir hüküm giymiş sayılır ve ilk derece mahkemesinin vermiş olduğu hüküm onanmış kabul edilir.


İletişim Bilgileri

  +90 (533) 634 24 25

  info@cerensumer.av.tr

  Gazipaşa Mh. Ordu Cad. No:7 Dinçkan Apt. A Blok Daire:3, 01010 Seyhan/Adana

Faaliyet Alanları