Adliyeden neden Tebligat Gelir? Tebligat Gelince yapılması gerekenler nelerdir?

Cumhuriyet Savcılığı, adliye, mahkeme ya da icra daireleri gibi resmi kurumlardan gönderilmiş olan her türlü evrak tebligat olarak kabul edilmektedir. Tebligatlar, resmi işlemler hakkında bir çeşit bilgilendirme ya da uyarı özelliğine sahiptir. Dikkatlice incelendiğinde tüm bilgilerin açıkça yazılı olduğu resmi evraklar, kişiye karmaşık ya da anlaşılmaz geldiğinde mutlaka bir avukat yardımı alınarak bir uzman ile birlikte incelenmelidir. Ayrıca adliyeden eve gelen tebligat sorusunun yanıtı adliyelerde bulunan danışma masalarından alınabilmektedir. Danışma masasında bulunan görevliler de ilgili konu hakkında bilgi verebilirler. Tebligat niteliğindeki resmi evraklar, imza karşılığında teslim edilmektedir.

Teslimat genellikle postacı aracılığı ile yapılırken bazı özel durumlarda memurlar tarafından da yapılabilmektedir. Kişinin lehine ya da aleyhine sonuçlar doğurabilecek bu evrakın teslim alınmasında bilinmesi gereken bazı hususlar var. Doğrudan posta kutusuna bırakılan ve imza alınmadan teslim edilen belgeler bu kapsamda yer almamaktadır. Tebligat ile ilgili tüm işlemlerin detayları 7201 sayılı Tebligat Kanunu ile birlikte düzenlenmiştir. İlgili kanunda tebligatın yapılması, konusu, ücret tarifesi ve teslimatın nasıl yapılacağı gibi çok sayıda konu açık bir şekilde ifade edilmiştir. Yapılan tebligatın hüküm ifade edebilmesi ve devamlı olabilmesi ise usullere uygun olarak yapılıp, yapılmadığına bağlıdır. Usule bağlı yapılmayan ve herhangi bir hükmü bulunmayan tebligatlarda, hukuksal süreç de belli bir süre zarfında kesintiye uğramaktadır.

Yargı kuruluşları ya da idari kurumlar tarafından herhangi bir işe bağlı olarak taraflara gönderilen tebligat, ilgili kişinin kayıtlı olan son adresine bir zarf ile birlikte gönderilir. Tebligatın yapılacağı ilgili muhatabın bilinememesi ya da bulunamadığı durumlarda ilanen tebliğ yapılmaktadır. İlanen yapılan tebliğlerde gazete yolu kullanılmaktadır. Tebligatın içeriğine göre kişiden ifade vermesi, tanıklık yapması, şikayette bulunması ya da hakkını savunması gibi çeşitli faaliyetlerde bulunması isteyebilmektedir. 

Yani gönderilmiş olan tebligat doğrudan kişi ile alakalı olabileceği gibi kişiyi doğrudan etkilemeyen tanıklık benzeri işlerle alakalı da olabilir. Tebligatın hangi mahkeme tarafından ve ne amaçla gönderildiği üzerinde detaylı olarak anlatılmaktadır. Tebligatlar genelde hafta içi günlerde ve mesai saatleri içerisinde yapılmaktadır. Ancak gerekli bazı durumlarda bu kuralda esnekliğe izin verilebilir. Bu durumda tebligat mesai saatleri dışında da yapılabilir.

Mahkeme numaraları, dosya numaraları, duruşmanın yapılacağı gün ve saati ile tebligatın içeriği gönderilen zarfın üzerinde yer almaktadır. Bu durumda ortaya tebligat gelince ne yapılmalıdır? sorusu çıkmaktadır. Evrakın teslim alındığı gün aynı zamanda hukuksal sürecin başlaması demektir. Süreç başladıktan sonra tebligatın tarihi not alınmalı ve her hangi bir kayba uğramamak için bir uzmandan konu ile alakalı yardım alınmalıdır. Tebligat alındıktan sonra belirli bir itiraz süresi bulunmaktadır. Tebliğ tarihine göre belirlenen bu itiraz süreleri hak düşürücü olarak işleyebilmektedir. Bu nedenle itiraz süresini kaçırmamak ve bunun yanı sıra tebligatın bulunduğu zarfı, içerisindeki evraklar ile birlikte saklamak da oldukça önem arz etmektedir. 

Konu ile alakalı tebligat hakkında detaylı bilgiler nelerdir? Diye bir soru yöneltilirse; ilk olarak resmi evrakın üst kısmında ve sol köşede tebligatı gönderen makama ya da göndericiye ait bilgiler bulunduğu söylenebilir. Bunun yanı sıra Tebligat Kanunu incelendiğinde her kurumun tebligat gönderemediği de görülmektedir. Buna göre tebligat işlemi yapabilecek kuruluş ve kurumlar; yargı makamları, belediyeler, genel bütçeli daireler, karma bütçeli daireler, baro, noter ve köy tüzel kişilikleri olarak kabul edilmektedir. Göndericiye ait bilgilerin hemen altında ise esas numaraya yer verilmiştir.

Esas numara, tebligatın ait olduğu işi belirtmek amacı ile kullanılır. Tebliğ işlerinin düzenli olarak takip edilebilmesi ve yürütülebilmesi için mahkeme tarafınca verilen bu numara, kısaca "E" harfi ile gösterilmektedir. İki bölümden oluşan esas numaranın ilk kısmı açılmış olan davanın yılını, ikinci kısmı ise aynı mahkemede, yıl içinde açılan diğer dava sayılarını göstermektedir. Ayrıca her mahkemenin kendine ait bir numaralandırma sistemi bulunmaktadır. 

Tebligat alındıktan sonra başlayan hukuksal süreçte hiçbir işlem yapmamak, çok sayıda hukuksal kayba sebep olabilir. Mahkemelerde tebligata cevap vermemek, suçlamaları reddetme olarak kabul edilmektedir. Ancak tebligat gelince hiçbir işlem yapmasam ne olur? Diye sorulursa çok sayıda hakkın kullanılamayacağının bilmesi gerekmektedir.

Bunların başında; dava süresince herhangi bir delil gösterememe ya da karşı tarafın göstermiş olduğu delillere cevap verememe vardır. Devlet tarafından takip edilen işlerde belirli bir periyot izlenir. Tebligatın teslim edilmesi ile başlayan bu periyotta her hangi bir işlem yapmamak; kişiyi borçlanılabilirken, itiraz etme hakkını kaybettirebilir ya da çeşitli hak kayıpları yaratabilir. Hatta kimi durumlarda polis zoru ile işlem yaptırılabilmektedir. Avukatlar aracılığı ile takibi yapılan işlemlerde ise tebligat doğrudan vekillere yapılmaktadır.

Tebligatlar gönderilirken genelde, kişilerin bağlı olduğu nüfus müdürlüklerine ait kayıt sistemleri kullanılmaktadır. Buna göre sistemde kaydı bulunan son güncel adresler referans olarak alınır. Aynı şahsa daha önce resmi bir evrak gelmişse ve sonradan adresi değişmişse bunu ilgili makama bildirmek kendi sorumluluğundadır. Doğrudan kişiye iletilmesi gereken evraklarda, tebligatın gittiği adreste şahsın bulunamamasında izlenen çeşitli yöntemler de mevcuttur. Kişi evde bulunamadığında tebligat aynı adreste ikamet eden (anne, baba, kardeş, akraba, çalışan, iş arkadaşı gibi) kişilere bırakılabilir. Bununla birlikte, aynı evde bulunsa bile reşit olmayan hiç kimseye tebligat teslimi yapılamamaktadır

Aynı zamanda kapıcı, yönetici ya da komşu gibi kişilere yapılan tebligat teslimleri de usulsüz olarak nitelendirilmektedir. Usulsüz olarak kabul edilen tebligatların tekrar geçerli hale gelmesi ise ilgili muhatabın tebligatı teslim alması ile olmaktadır. Adresin boş olduğu ve ilgili tebligatı bırakacak kimsenin bulunamadığı durumlarda, adresteki kapıya resmi bir ihbar yazısı asılır. Daha sonra ise tebligat, adresin bağlı olduğu muhtarlık birimine teslim edilir. 

Ayrıca 7201 sayılı Tebligat Kanunu'na göre resmi evrak, bölgedeki ihtiyar heyeti azalarına ya da zabıta memurlarından birine de imza karşılığında verilebilmektedir. Bu tür olumsuzluklarla karşılaşıldığında muhtarlık ve adliyeden tebligat araştırması yapmak da yine kişinin kendi sorumluluğundadır. Çünkü resmi evrak doğrudan kişiye teslim edilmeyip; yakınlarına ya da muhtarlığa bırakılsa bile, hukuksal süreç doğrudan işlemeye başlar. Bu nedenle hak kaybına uğramamak adına mutlaka tebligat takibi yapılmalıdır.

Nisan 2016 tarihli resmi gazete ile birlikte yürürlüğe giren e- tebligat uygulaması normal tebligat teslimi ile hemen hemen aynı süreçleri içermektedir. Ancak bu sistem ile birlikte tebligatlar elektronik ortam aracılığı ile iletilir ve teslimat işlemleri fiziksel tebligattan çok daha kısa sürede gerçekleştirilmektedir. E- tebligat sistemi ile yapılan tebliğ başvuruları ya da bildirimler, önceden belirtilmiş olan cep telefonu numarasına kısa mesaj ile ya da yine önceden belirtilmiş olan e-posta adresine mail yolu yardımı ile gönderilmektedir. Bu sistemde hukuksal süreç, tebligat bildiriminin gönderildiği beşinci günün sonunda başlamış olarak kabul edilmektedir. Yine son başvuru ya da itiraz tarihleri de beşinci gün sonunda başlamış sayılmaktadır. Bu süreçlerin takibi de kişinin kendi sorumluluğu altındadır.

Diğer Makaleler

https://www.cerensumer.av.tr/adana-bosanma-avukati

https://www.cerensumer.av.tr/nufus-kaydinin-duzeltilmesi-dilekcesi

https://www.cerensumer.av.tr/bosanmada-af-sayilan-davranislar

https://www.cerensumer.av.tr/evlilikte-eslerin-birbirlerine-karsi-sorumluluklari-ve-haklari