11 Mayıs 2011 yılında İstanbul’da imzaya açılan bir Avrupa Konseyi sözleşmesi olduğu için bu ismi almıştır ve şimdi bu İstanbul Sözleşmesi nedir sorusunun cevabını verelim.
İstanbul Sözleşmesi, kadına yönelik şiddet ve ev içi şiddetin önlenmesini amaçlayan, hukuki bağlayıcılığı bulunan ilk uluslararası belgedir.
Kadına yönelik şiddet bir insan hakkı ihlali olduğu için ve ayrımcılık türü olduğundan bu hak ihlalinin önlenmesini ve cinsiyet ayrımcılığı ile mücadeleyi amaç edinmiştir.
İstanbul Sözleşmesi Nasıl Ortaya Çıkmıştır?
11 Mayıs 2011 tarihinde İstanbul’da gerçekleşen Avrupa Konseyi Bakanlar Kurulu toplantısında imzaya açılan İstanbul Sözleşmesi resmi adıdır.
Bu sözleşmenin hazırlanmasında Türkiye çok etkin bir rol oynamıştır ve sözleşme sürecinde bilinçli ve açık bir şekilde ve aktif olarak yer aldığı kayıtlardan da anlaşılmaktadır, zaten bu imzalandığı dönemde Avrupa Konseyi’nde Türkiye’den de iki isim yer almaktaydı.
Avrupa Konseyi Dönem Başkanlığı’nı yöneten Ahmet Davutoğlu Kasım 2010 - Mayıs 2011 ve 2010 - 2012 dönemi için Avrupa Konseyi Parlamenter Meclis Başkanlığı’na seçilen dönemin AKP milletvekili Mevlüt Çavuşoğlu ile bu sözleşmenin sürecinde etkin bir şekilde yer aldıkları görülmektedir.
İstanbul Sözleşmesi’nin hazırlanması aşamasında Türkiye’nin yine merkezde ve gündemde olduğu bir başka konu vardı.
Şöyle ki; Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nde görülen ve 2009 yılında karara bağlayan " OPUZ- TÜRKİYE " kararıdır. Bu kararla birlikte ilk defa bir ülke mahkeme önünde aile içi şiddetle ilgili bir davada mahkum olmuştur.
İstanbul Sözleşmesi Ve " Opuz - Türkiye " Davası
İstanbul Sözleşmesi'nin hazırlık sürecinde Türkiye'nin etkin rol aldığı ortadadır ve bu süreçten önce Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'nde görülen ve karara ve Türkiye’nin mahkum olduğu bir davadır.
" Opuz - Türkiye" davasında Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi Türkiye'yi "...kadına uygulanan aile içi şiddet sebebiyle koruyamayarak kadına karşı bir tür ayrımcılık olarak ..." değerlendirmiştir.
Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi ilk kez bir ülkeyi, yani Türkiye’yi " aile içi şiddet "sebebiyle mahkum etmiştir.
Türkiye bu şekilde olumsuz biçimde tarihe geçmiştir.
" Opuz- Türkiye" davasında başvurucu kadının Cumhuriyet Başsavcılığına başvurduğu halde devletin onu koruyamamış olması o tarihlerde iç kamuoyunda da tepki ile karşılanmıştır.
İstanbul Sözleşmesi hakkında genel bilgi verdikten sonra İstanbul Sözleşmesi nedir? önemi nedir? sorularına cevap vermek gerekmektedir.
İstanbul Sözleşmesi Türkiye tarafından 11 Mayıs 2011 tarihinde imzalanmıştır, ancak Türkiye’de İstanbul Sözleşmesi 01 Ağustos 2014 tarihinde yürürlüğe girmiştir. İstanbul Sözleşmesi TBMM’de oy birliğiyle kabul edilmiştir.
11 Mayıs 2011 tarihinde İstanbul'da gerçekleşen Avrupa Konseyi Bakanlar Kurulu toplantısında imzaya açılan İstanbul Sözleşmesinin amacı Kadınlara Yönelik Şiddet ve Ev İçi Şiddetin Önlenmesi ve Bunlarla Mücadele Hakkındaki Avrupa Konseyi Sözleşmesidir.
İstanbul Sözleşmesi'nin Önemi Nedir?
Sadece Türkiye'dedeğil Avrupa’da ve esasında tüm dünyada kadına yönelik şiddetin her türlüsü ile mücadele etmek zorunluluğu her geçen gün artmaktadır.
Kadına Yönelik Şiddet hem bir insan hakkı ihlali hem de apaçık ayrımcılık konusudur, işte İstanbul Sözleşmesi kadına yönelik şiddet ve ev içi şiddetin önlenmesini amaçlayan,hukuki bağlayıcılığı bulunan ilk uluslararası belge olma özelliğine sahip olması nedeniyle de ayrıca bir kıymete sahiptir.
Bugün İstanbul Sözleşmesi 34 ülke tarafından imzalanmış ve kadına yönelik şiddet ile mücadele konusunda uluslararası alanda da bir mutabakat oluşmuştur.
Ülkemizde İstanbul Sözleşmesi, kadına yönelik şiddet ve istismarın önlenmesi bakımından en önemli yasal düzenleme olmasına rağmen giderek artan kadına yönelik şiddet ve kadın cinayetlerindeki artış önlenememektedir.
Bunun temel sebebi ise İstanbul Sözleşmesi'nin etkin bir biçimde uygulanması konusunda gösterilen direnç ve gerekli kurum ve kuruluşların yeterince konuya vakıf olmayışları gibi birçok sebep yer almaktadır.
Ancak İstanbul Sözleşmesi Türkiye'de kadın açısından en önemli yasal kazanımdır, gerekli biçimde ve etkin şekilde uygulanması gerekmektedir.