Türk Ceza Kanunu’nda belirtilen bazı suçlardan hüküm giyen birçok kişi uzlaşma kapsamında bu cezaları ortadan kalkabiliyor. Ancak uzlaşma kapsamından yararlanabilmek için belirli suçlardan hüküm giymiş olmak gerekiyor. Öncelikle işlenen suçun şahsa karşı işlenmesi ve kamu davası haline dönüşmemesi gerekiyor. Mağdur olan tarafın uzlaşmaya yanaşması ve uzlaşmayı kabul etmesi durumunda hüküm giyen kişinin bu dava kapsamında cezası durduruluyor.
Eğer ki bu kişi ceza infaz kurumunda ise ve başka suçtan hükümleri yoksa tahliye olabiliyor. Ancak uzlaşma kapsamından yararlanabilmek için talep edilmesi ve talebin kabul görmesi gerekiyor. Kısacası bir nevi mağdur olanın mağdur edeni affetmesi anlamına geliyor. Toplum nezdinde sansasyonel işlenen suçlar uzlaşma kapsamı dışında bulunuyor. Birçok kişi uzlaşmaya tabi suçlar nelerdir? sorusuna cevap arayarak bu konu hakkında bilgilenmek istiyor.
Uzlaşma Kapsamında Değerlendirilen Suçlar
Uzlaşma kapsamında değerlendirilen başlıca suçlar şunlardır;
- Kasten yaralama suçu birinci dereceden yakınlar ve eşe karşı işlenmiş ise uzlaşma kapsamında değerlendirilmiyor.
- Taksirle yaralama suçları,
- Mal varlığına bağlı olarak büyük bir zarara uğratılacağına dair tehdit,
- Kasten yaralama suçlarının ihmaline dayanarak işlenen suçlar,
- İş yeri ve konut dokunulmazlığına karşı işlenen suçlar,
- Çalışma ve iş hürriyetinin ihlal edilmesini içeren suçlar,
- Kişilerin sükun ve huzurunu bozan suçlar,
- Hakaret suçları,
- Haksız fiile bağlı olarak karşılıklı hakaret suçları,
- Kişinin anısına hakaret suçları,
- İletişimin gizliliğini ihmal etme suçları,
- Hırsızlık suçları sadece Türk Ceza Kanununda belirtilen madde 141'i içeren suçlar ise uzlaşma kapsamında değerlendiriliyor.
- Sayılan bu suçların yanı sıra alacağın tahsili nedeni ile şiddet ve cebir kullanılması,
- Mala zarar verme suçları,
- Mezarlıklar ve ibadethanelere zarar verme eylemlerinden soğan suçlar,
- Hakkı olunmayan yere tecavüz suçları,
- Güveni kötüye kullanma suçları,
- Bedeli olmayan senedi kullanma suçları,
- Dolandırıcılık suçları gibi suçlar uzlaşma kapsamından yararlanılabilecek olan suçlardır.
Uzlaşma Hükümlerinin Uygulanabileceği Özel Kanunlar
Uzlaşma hükümleri sadece Türk Ceza Kanununda değil birçok kanunda uygulanabiliyor. Uzlaşma hükümlerinin uygulanacağı belli başlı kanunlar şunlardır;
- Ticari İşletme Rehni Kanunu, Sınayi Mülkiyet Kanunu,
- Grev ve Lokavt Kanunu,
- İcra ve İflas Kanunu Toplu İş Sözleşmesi,
- Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu,
- Zeytinciliğin Islahı ve Yabanilerinin Aşılattırılması Hakkında Kanun,
- Yeni Bitki Çeşitlerine Ait Islahçı Haklarının Korunmasına İlişkin Kanun,
- Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu,
- Türk Ticaret Kanunu ve Sigorta Murakabe Kanunları, Türk Ceza Kanunun haricinde uzlaşma kapsamına giren diğer kanunlardır.
Uzlaştırma Usulleri Nasıl Yerine Getirilir?
Uzlaştırma usulleri Türk Ceza Kanunu ve uzlaştırma kapsamına giren diğer kanunlarda belirtilen suçlarda mağdur ve mağdur eden arasındaki uzlaşmayı temel esas alır. Ancak uzlaşmaya konu olan suçlar ile ilgili uzlaşma hükümlerinin uygulanabilmesi için tarafsız bir uzlaştırmacı eşliğinde taraflar bir araya getirilir ya da beyanları alınır.
Tarafsız bir uzlaştırmacının olmaması durumunda uzlaşma hükümleri değerlendirilmez. Bu nedenle uzlaşma hükümlerinin uygulanması için görevli olan uzlaştırmacılar, uzlaşma talebinde bulunan mağdur edenin dilekçesini ve beyanını alarak mağdur olan taraf ile bir ön görüşme yapıyor. Bu ön görüşmede mağdur olan taraf uzlaşma hükümlerine sıcak bakıyor ise her iki taraf uzlaştırmacı tarafından bir araya getirilerek uzlaşma hükümleri yerine getiriliyor.
Uzlaşmanın sağlanmasından sonra ise mağdur eden hakkında verilen hüküm kaldırılıyor. Ancak mağdur olan taraf uzlaşma hükümlerine yanaşmıyorsa bu durumda mağdur eden hakkında verilen hükümler aynen çektirilmeye devam ediyor. Uzlaşma kanununun yürürlüğe girmesi ile birlikte birçok kişi bu kanundan yararlanarak cezalarının durdurma işlemleri gerçekleşmiştir. Burada önemli olan şahısların kişiye karşı işledikleri suçtan dolayı pişmanlık duymalarıdır.