Soybağı (Babalık) Davaları aile hukukunda oldukça karşılaştığımız davalardandır.
Anneler, eğer reşitken doğum yapmış ise, çocukları üzerinde doğdukları andan itibaren hukuken velayet sahibi kabul edilir ve erkekler için ise durum bu kadar basit değildir.
Bir erkekle bir çocuk arasında hukuki bir bağın, annede olduğu gibi, otomatik olarak oluşabilmesi için çocuğun bir evlilik süresinde doğmuş olması gerekir.
Evlilik sona erdikten sonraki 300 gün içerisinde bir çocuk doğarsa da erkek, boşanmış olmasına, rağmen çocuğun babası olarak kabul edilmektedir.
"Babalık karinesi" olarak adlandırılan bu durumu, eğer erkek çocuğun kendinden olmadığına eminse, çürütmek için de yasal yollara başvurulabilir.
Evlilik dışında doğan çocuk ile baba arasındaki hukuki bağ iki farklı şekilde kurulabilir. Bunlardan biri tanıma ile bağ kurmaktır.
Bunun için babanın rızası ve bizzat başvurması gerekmektedir. İkinci yol ise anne ya da çocuk tarafından Soybağı (Babalık) Davaları açılmasıdır.
Babanın Çocuğu Tanıması
Tanıma farklı şekillerde gerçekleştirilebilmektedir:
-Nüfus memuruna yazılı başvuru
-Mahkemeye yazılı başvuru
-Resmi senet üzerinden beyan
-Vasiyetname üzerinden beyan
Tanıma beyanında bulunan erkek küçük ya da kısıtlı ise velisinin de rızası gerekir eğer çocuğun başka bir erkekle soybağı devam ediyorsa, soybağı geçersiz kılınana kadar tanıma mümkün değildir.
Beyanın yapıldığı nüfus memuru, noter, hakim ya da vasiyetnameyi okuyan hakim, tanıma yapıldığına dair gerekli bildiriyi hem babanın hem de çocuğun kayıtlı olduğu nüfus memurluklarına bildirecektir.
Nüfus memurlukları da bu durumu anneye, çocuğa ve eğer çocuk vesayet altında ise vesayet makamına bildirerek süreci sonlandırır.
Babalık Davası
Babalık davaları doğumdan önce ya da sonra, anne tarafından açılabilmektedir ve annenin dava hakkı doğumdan itibaren 1 yıl sonunda düşer ancak çocuğun başka bir erkekle soybağı varsa bu ilişki kesildiği tarihten itibaren 1 yıllık süre başlatılır.
Anne, babalık davası ile birlikte doğum giderleri, doğumdan önceki ve sonraki altı hafta için geçim giderleri ve gebeliğin getirdiği diğer giderleri talep etme hakkına sahiptir.
Bazı durumlarda hakim ölü doğmuş çocuklar için bile bu giderlerin karşılanmasına karar verebilmektedir.
Babalık davasında hakim babalığa karar vermişse erkeğin isteğine ya da işlem yapmasına gerek kalmadan çocuk babanın soyadını alır ve hanesine taşınır.
Soybağı (Babalık) Davaları tanımaya göre daha kompleks bir süreçtir ve sadece erkek ve çocuğun hakları değil, annenin haklarının da göz önünde bulundurulması gerekir.
Babalık davası, anne ve çocuk tarafından açılabilir ve eğer baba ölmüş ise mirasçılarına dava açılarak çocuğun babanın soyadını alması sağlanabilir.
Açılan davada erkek babalık karinesini çürütmek için baba olma olasılığının olanaksızlığını ya da üçüncü bir kişinin baba olma olasılığının çok daha yüksek olduğunu kanıtlamak zorundadır.
Aksi takdirde, boşanmadan sonraki ilk 300 gün içerisinde çocuk doğmuş ya da bu süreçte anne ile cinsel ilişkiye girilmiş ise babalık karinesi geçerlidir ve genellikle, babalığın ispatı için DNA testleri kullanılmaktadır.